دندان های نامتقارن
عدم تقارن دندان را میتوان هم بهصورت کیفی (تفاوت در اندازه دندانها، محل دندانها در قوسها یا موقعیت کلی قوسها در سر) و هم بهصورت کمی (تفاوت در تعداد دندانها در هر طرف یا وجود شکاف لب و کام) تعریف کرد.
مقدمه بحث:
اصلاح نامتقارنی صورت و دندان، همیشه به عمل جراحی و فرآیند طولانی نیاز ندارد. به عنوان مثال، در حوزه دندانپزشکی زیبایی، راهکارهایی وجود دارند که به شما در ایجاد یک چهره زیبا و هماهنگ کمک میکنند. روشهای مانند استفاده از روکشها، بریسهای سرامیکی، بریسهای لینگوال و اینویزیلاین از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند بدون دخالت گسترده و بدون عمل جراحی به درمان ناهماهنگی دندان کمک کنند.
اگرچه صورت هیچ کس بهصورت کامل متقارن نیست اما بعضی از انواع ناهماهنگی صورت ممکن است شرایط سخت و دشواری را برای شما بوجود آورند. این ناهماهنگیها نه تنها از جذابیت ظاهری شما میکاهد بلکه اعتماد به نفس شما را نیز تحت تأثیر قرار میدهند و ممکن است بخاطر وجود همین مشکل، مشکلات اجتماعی و جمع گریزی برای شما پیش بیاید.
وقتی به ساختار دهان و فکها نگاه میکنیم، اهمیت ناهماهنگی دندانها و عدم تقارن صورت به خوبی مشخص میشود. این ناهماهنگیها میتوانند تأثیراتی روی خوردن غذا و صحبت کردن (بیان و ادای کلمات) شما داشته باشند و به علاوه، ممکن است منجر به درد نیز شوند. در این مقاله، علل ناهماهنگی صورت و روشهای درمان این مشکل در دندانپزشکی را بررسی خواهیم کرد. با من همراه باشید تا شما را با مفهوم ناهماهنگی دندان بهطور کامل آشنا کنم.
ابتدا یک عکس از تاثیر تقارن بر زیبایی صورت ببینیم

چه عواملی باعث ایجاد ناهماهنگی دندان میشوند؟
ناهماهنگی دندان به دو نوع پاتولوژیک و رشدی تقسیم میشود. این وضعیت ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی پیش آید یا ناشی از عدم تناسب دندانها، عضلات نامتعادل، تصادفات و عفونتها باشد.
در زمینه ژنتیک، میکروزومی صورت (HFM) از مهمترین شرایطی است که به ناهماهنگی دندان و ساختار صورت منجر میشود.
برای درمان این وضعیت، ابتدا ریشه مشکل شناسایی میشود و سپس متناسب با آن مشکل، راهکاری مناسب ارائه میشود. در نقاطی که مشکلات خفیفتری وجود دارد، روشهای درمانی مثل استفاده از بریس نیز میتوانند به شما کمک کنند.
علائم:
همراه با ناهماهنگی دندانی، علائمی نیز ممکن است شما را درگیر کنند:
الف) تاثیر بر حرکات سر
ب) وجود تورم
ج) چرک
د) احساس درد
ه) افزایش دمای بدن (تب)
و) جویدن با مشکل
نباید علائمی همچون چرک و افزایش دمای بدن (تب) را نادیده بگیرید، زیرا این مشکلات نیاز به مراقبتهای فوری دارند. حتی اگر ناهماهنگی دندانی به شکلی جزئی باشد، باید توجه کنید که این علائم نادیده گرفته نشوند. در برخی موارد، ناهماهنگی فقط بر روی قسمت مشخصی از صورت تأثیر نمیگذارد، اما باز هم ممکن است منجر به مشکلات و دردهایی شود.
همچنین ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
– سردرد و درد در فک داشته باشید.
– سفتی و ناراحتی در پشت گردن خود احساس کنید.
– با محدودیت حرکات دهانی همراه باشید.
– در هنگام باز و بسته کردن دهان، صدای ترکیدن در گوشهایتان بشنوید.
جالب اینجاست که یکی از مشکلات این وضعیت، ناپیوستگی علائم آن است که ممکن است به صورت موقت ظاهر شده و بعداً محو شوند.

بررسی علل عدم تقارن صورت:
یکی از شایعترین عواملی که سبب ناهماهنگی دندان میشود، اختلال گیجگاهی فکی (TMD) است. این اختلال عمدتاً بهعنوان منشأ ناهماهنگی فکها شناخته میشود و اغلب با مجموعهای از علائم همراه است که باتوجه به میزان شدت آن با تشخیص بیماری تغییر میکند.
اگر با ناهماهنگی فکهای خود یا فشار نامساوی آنها مواجه هستید، ممکن است اختلال گیجگاهی فکی (TMD) به عنوان علت این مشکل در نظر گرفته شود. از طرفی، با گذر زمان، این مشکل میتواند منجر به تورم و التهاب شود.
معمولاً از طریق مصرف داروهای ضد التهابی و مسکن، میتوان این وضعیت را کنترل کرد تا از تورم یا دردهای مرتبط با آن جلوگیری شود.
تشخیص این مشکل:
اگر احساس میکنید چهرهتان دارای ناهماهنگی است، بهترین راه برای یافتن علت و پیدا کردن راهحل، مراجعه به کلینیک دندانپزشکی است.
قدم اولی که متخصص دندانپزشکی بعد از مراجعه شما انجام میدهد، تشخیص این قضیه است که آیا نیاز به درمان فوری دارید یا خیر. در برخی موارد، عفونتها باعث تورم میشوند و درمان فوری نیاز است. اگر درگیر هیچ گونه عفونتی نیستید، به منظور بررسی استخوانهای کل صورت، از تصاویر اشعه ایکس استفاده میشود.
درمانهای دندانپزشکی:
دو روش رایج ارتودنسی مورد استفاده برای درمان عدم تقارن دندان بریس و اینویزیلاین هستند. اما باز بسته به تشخیص دندانپزشک، گزینههای مختلفی وجود دارد، از درمان ارتودنسی تا درمان جراحی.
چه زمانی از بریسها برای درمان عدم تقارن ارتودنسی استفاده میشود؟
الف) آندرباش میکند
ب) بیش از حد
ج) انبساط فک
در مورد ناهماهنگیهای دندانی، میتوان به دو نوع آندربایت و اوربایت اشاره کرد، که روی دندانها و ساختارهای دهانی اثر میگذارند. آندربایت باعث جلوآمدن فک سفلی و ناهماهنگی ایجاد میکند. اما اوربایت، لب پایین را به جلو میآورد و میان دندانهای فوقانی و تحتانی فاصلههای نامتعادلی ایجاد میکند. این وضعیت ممکن است به تناسب فکها کمک کند و باعث شکلگیری گودی در گونهها و فک ضعیف و باریک شود.
قبلاً، حتی در موارد خفیف، تنها با روشهای جراحی میشد این ناهماهنگیها را برطرف کرد. اما در حال حاضر، دندانپزشکان تکنیکهای جدیدی با استفاده از بریسها ارائه دادهاند که جراحی را تنها برای موارد شدید نگه میدارند.
وقتی بریسها به تنهایی به نتیجه نمیرسند، راهکار جراحی لازم است. همچنین، در مواردی که مشکلات در عضلات ناهموار یا ساختار استخوانی وجود دارد، ممکن است به جراحی پلاستیک یا جراحی فک نیز نیاز باشد.
در صورتی که کودکان با مشکلات در ساختارهای استخوانی یا عضلات ناهموار مواجه شوند، جراحی به تأخیر میافتد؛ زیرا در دوران رشد ممکن است عضلات ناهموار با وجود جراحی، به شکل طبیعی رشد کنند. پس از اتمام فرآیند رشد کودک، میتوان مشکلات را از طریق جراحی بهبود بخشید.
در این مرحله، متخصص ارتودنسی شما نیاز دارد که سوابق پزشکی کامل شما را مطالعه کند تا از وقوع هرگونه مشکل در زمان عمل جراحی جلوگیری شود.
عدم هماهنگی دندانی و مراجعه به دندانپزشک
اگر احساس میکنید که ممکن است دچار ناهماهنگی دندانی باشید، بهتر است در مورد گزینههای در دسترستان با متخصص مشورت کنید. در اکثر موارد، ناهماهنگی صورت را میتوان با درمانهای غیرتهاجمی اصلاح کرد و تنها در شرایط جدیتر نیاز به جراحی ممکن است پیش بیاید. با این حال، باید به یاد داشته باشید که نقصهای جدی نه تنها بر زیبایی چهرهتان تأثیر دارند، بلکه به عملکرد جمجمه پایینی شما نیز اثر میگذارند. گذشت زمان ممکن است منجر به مشکلات عملکردی، تورم، التهاب و درد شود. اگر سوالی درباره درمانهای دندانپزشکی برای ناهماهنگی چهره دارید یا نیاز به راهنمایی دارید، خجالت نکشید و با ما تماس بگیرید.

بریسها و تصحیح ناهماهنگی دندانی
دندانهای خود را با استفاده از بریسها متناسب کنید. اگر لبخند شما به دلیل ناهماهنگی دندانی دارای عیوبی است، بهتر است با متخصص ارتودنسی مشورت کنید و در مورد بریسها سوالات خود را مطرح کنید. نباید انتظار داشته باشید که بریسها به سرعت مشکلات را کاملا حل کنند. ممکن است برای تصحیح دندانهای کج خود حداقل یک سال یا حتی بیشتر زمان نیاز باشد. با این وجود، نتایج حاصل از این روش میتوانند به شدت مؤثر و چشمگیر باشند.
در صورتی که تمایلی به استفاده از بریسها ندارید، به جای آن، میتوانید از دندانپزشک یا ارتودنتیست خود در مورد ترازهای شفاف پرسش کنید. این ترازها نیز راه حلی مناسب میتوانند باشند که در تصحیح ناهماهنگی دندانی به شما کمک میکنند.
ونیرها و اصلاح ناهماهنگی دندان
برای تغییر دندانهای خود از ونیرها استفاده کنید. اگر دندانهای شما شکسته یا کوتاه هستند، با دندانپزشک خود درباره استفاده از روکشهای سرامیکی مشورت کنید. این روکشها به سادگی روی دندانهای شما قرار میگیرند و دندانهای صاف و سفیدی را به شما بازمیگردانند.
قبل از استفاده از روکشها، دندانها و لثههای شما باید به حالت سلامتی برسند، بنابراین به بهداشت دهانی خود ادامه دهید و به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان توجه کنید.
روکشهای ونیر دائمی هستند، اما ممکن است در طول زمان کمی رها شوند. احتمالاً به تعویض یا تعمیر آنها نیاز پیدا کنید.
روکشها همچنین میتوانند به تقویت دندانهای ضعیف یا شکسته کمک کنند و برای بهبود وضعیت دندانها مورد استفاده قرار میگیرند.

بریسهای فلزی و تاثیر آنها بر عدم تقارن دندان
بریسهای فلزی ثابت با استفاده از براکت، باند و سیم انعطافپذیر به دندانها متصل میشوند. این نوع بریسها برای افرادی که با مشکلات پیچیدهتری در تراز دندانی روبرو هستند، میتوانند گزینه مناسبی باشند.
گاهاً، بهعلاوهبر بریسهای ثابت، استفاده از هدگیر نیز مورد نیاز است. هدگیر معمولاً در طول شب استفاده میشود تا در فرآیند تراز دندان به کمک بریسها به نتایج بهتری دست یابیم.
بریسهای فلزی از طراحیها و تکنولوژیهای قدیمیتر خود بهبود یافتهاند. اکنون از براکتهای کوچکتر و فلز کمتری استفاده میشود و با راحتی بیشتری همراه است. این بریسها حتی با نوارهای لاستیکی چند رنگ به شما امکان میدهند که به سلیقه و شخصیت خود رنگهای مورد علاقهتان را انتخاب کنید.
بریسهای سرامیکی و تاثیر آنها بر عدم تقارن دندان
بریسهای سرامیکی به همراه سیمهای قوسی که آنها را به دندانها متصل میکنند، در رنگهای شفاف یا همرنگ با دندانها عرضه میشوند و از براکتهای فلزی برجسته کمتری برخوردار هستند.
بریسهای نامرئی و تاثیر آنها بر عدم تقارن دندان
بریسهای نامرئی مانند Invisalign به تقریب کامل نامرئی هستند و بهطور اختصاصی برای نوجوانان و بزرگسالان مناسب هستند.
ترازهای پلاستیکی شفاف بهطور سفارشی و دقیقاً به اندازه دهان شما ساخته میشوند. این ترازها مشابه محافظ دهان بر روی هر دندان قرار میگیرند و هر ماه دو بار جهت تغییر و بهبود تراز دندان شما برداشته و جایگزین میشوند. با این حال، این روش برای تراز دندانهای شدیداً نامناسب میباشد.
بریسهای زبانی و تاثیر آنها بر عدم تقارن دندان
بریسهای زبانی بریسهایی هستند که به پشت دندانها و در سمت زبانی (پشت دندان) متصل میشوند. این نوع بریسها از سطحی که به زبان متصل میشود، به نام لینگوال شناخته میشوند. این گونه بریسها از نوع دیگری از بریسهای نامرئی هستند و علیرغم شباهت با بریسهای فلزی معمولی، به پشت دندانها متصل میشوند.
جراحی برای صاف کردن دندان و روشهای انجام آن
اگر به دنبال گزینههایی جز بریسها هستید، جراحی صاف کردن دندانها یک راه حل دیگر است. این روش ممکن است به عنوان یک راه برای کاهش زمان مورد نیاز برای درمان با بریسها مورد استفاده قرار گیرد.
ارتودنتیست شما ممکن است به شما روشهای جراحی جزئی را پیشنهاد دهد که برای تغییر موقعیت استخوانها و لثهها طراحی شدهاند تا به تثبیت دندانها در موقعیت جدید کمک کنند.
همچنین، ارتودنتیست ممکن است یک روش پیچیدهتر را که برای تنظیم مجدد فکها طراحی شدهاند به شما معرفی کند. این نوع جراحی به عنوان ارتوگناتیک شناخته میشود و در صورتی که دندانهای شما بر توانایی گفتار یا جویدن شما تأثیر گذاشته باشد، ممکن است به شما توصیه شود.
هزینه این نوع جراحی بستگی به نوع و محل جراحی و همچنین بیمه درمانی شما دارد.
هنگام مراجعه به دندانپزشک یا ارتودنتیست برای درمان عدم تقارن دندان، چه چیزهایی باید در نظر داشته باشم؟
پزشک دندانپزشکی ممکن است پیشنهاد دهد که به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. در این مرحله، دهان، دندانها و فکهای شما مورد بررسی قرار میگیرند و نیشهای شما ارزیابی میشوند.
ارتودنتیست شما علاوه بر این، به دنبال شناختن علائم مرتبط با عدم تقارن شما است. این شامل هر نوع صدای ترکیدنی که هنگام باز و بسته کردن دهان تجربه میکنید، و هر نوع ناراحتی فیزیکی که در هنگام جویدن یا فعالیتهای دهانی دیگر احساس میکنید، میشود.
جهت بررسی دقیقتر، اشعه ایکس از دهان شما گرفته میشود و قالبی از دندانها ساخته میشود.
در صورت نیاز به بریسها، آنها به صورت سفارشی تهیه میشوند و در جلسات بعدی روی دندانها قرار میگیرند.
لبخند نامتقارن میتواند از عوامل مختلفی ناشی شود، از جمله دندانها، ماهیچهها و موقعیت فکها. در صورتی که دندانها اصلیترین عامل باشند، ارتودنتیست زیبایی ممکن است روکشهای چینی را به عنوان بهترین راه برای به دست آوردن لبخند هماهنگتر توصیه کند. اختلاف در بلندی دندانها در یک طرف دهان نیز ممکن است اتفاق بیفتد – معمولاً سمت آسیبدیده برخلاف دستیتان است. علاوه بر این، تکنیک نادرست مسواکزدن نیز ممکن است علت این مشکل باشد. همچنین، فشردن و ساییدن دندانها در شب میتواند منجر به آسیب و ساییدگی بیشتر در یک طرف دهان شود.