آیا ارتودنسی نامرئی به دندان‌ها آسیب می‌رساند؟

ارتودنسی نامرئی، به‌ویژه با استفاده از الاینرهای شفاف مانند اینویزالاین، به دلیل ظاهر زیبا و راحتی، به یکی از محبوب‌ترین روش‌های صاف کردن دندان‌ها تبدیل شده است. اما پرسشی که بسیاری از بیماران مطرح می‌کنند این است: آیا این روش می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند؟ در این مقاله، با استناد به منابع علمی معتبر، به بررسی خطرات احتمالی، عوامل افزایش‌دهنده ریسک، و راه‌های کاهش این خطرات می‌پردازیم.

ارتودنسی نامرئی چیست؟

ارتودنسی نامرئی شامل استفاده از الاینرهای شفاف و قابل‌جابجایی است که به‌طور سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شوند. این الاینرها با اعمال فشار ملایم، دندان‌ها را به تدریج به موقعیت موردنظر هدایت می‌کنند. این روش برای مشکلات ارتودنسی خفیف تا متوسط مناسب است و به دلیل ظاهر نامرئی، گزینه‌ای محبوب برای بزرگسالان و نوجوانان محسوب می‌شود.

برخلاف بریس‌های فلزی سنتی، الاینرها نیازی به سیم یا براکت ندارند و بیماران می‌توانند آن‌ها را هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن بردارند. اما آیا این راحتی و زیبایی به معنای ایمنی کامل است؟

آیا ارتودنسی نامرئی به دندان‌ها آسیب می‌رساند؟

تحقیقات علمی نشان می‌دهند که ارتودنسی نامرئی ممکن است در برخی موارد به دندان‌ها آسیب برساند، اما این خطرات معمولاً به عوامل خاصی مانند استفاده نادرست یا شرایط دندانی پیشین بستگی دارند. در ادامه، به بررسی این خطرات با استناد به منابع علمی می‌پردازیم:

1. تحلیل ریشه (Root Resorption)

یکی از شایع‌ترین نگرانی‌ها در مورد ارتودنسی، تحلیل ریشه اپیکال است که در آن ریشه دندان به دلیل فشارهای مکانیکی کوتاه‌تر می‌شود. طبق مطالعه‌ای منتشرشده در PubMed Central، حدود 41.81٪ از دندان‌ها پس از درمان با الاینرهای شفاف نشانه‌هایی از تحلیل ریشه نشان می‌دهند، به‌ویژه در دندان‌های پیشین بالا و پایین (منبع). با این حال، شدت این مشکل در مقایسه با بریس‌های ثابت کمتر است، زیرا الاینرها نیروی ملایم‌تری اعمال می‌کنند.

2. جابجایی پرکننده‌های دندانی

اگر بیمار پرکننده‌هایی در مرکز دندان‌های خود داشته باشد، ممکن است در حین استفاده از الاینرها، این پرکننده‌ها جابجا شوند، به‌ویژه هنگام گاز گرفتن. این مشکل ممکن است نیاز به تعویض پرکننده یا درمان‌های ترمیمی داشته باشد (منبع).

3. آسیب عصبی

در مواردی که بیمار قبلاً درمان ریشه یا آسیب دندانی داشته باشد، استفاده از الاینرها ممکن است خطر آسیب به اعصاب دندان را افزایش دهد. این مشکل به‌ویژه در بیمارانی که دندان‌هایشان تحت درمان‌های پیچیده قرار گرفته‌اند، دیده می‌شود و ممکن است نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تر مانند درمان ریشه مجدد داشته باشد (منبع).

4. آسیب به مینای دندان

استفاده نادرست از الاینرها، مانند نوشیدن مایعات غیر از آب (مانند نوشابه یا آبمیوه) در حین استفاده، می‌تواند باعث گیر افتادن این مایعات زیر الاینرها شود. این امر ممکن است به مینای دندان آسیب برساند و خطر پوسیدگی را افزایش دهد.

عوامل افزایش‌دهنده خطر

عوامل متعددی می‌توانند احتمال آسیب به دندان‌ها در طول درمان با ارتودنسی نامرئی را افزایش دهند:

• عدم رعایت دستورالعمل‌ها: بیماران باید الاینرها را حداقل 22 ساعت در روز استفاده کنند و فقط برای خوردن، نوشیدن (به جز آب)، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آن‌ها را بردارند.
• وضعیت دندانی پیشین: وجود پرکننده‌ها، درمان‌های ریشه قبلی، یا آسیب‌های دندانی می‌تواند خطر را افزایش دهد.
• نظارت ناکافی: درمان بدون نظارت حرفه‌ای ارتودنتیست ممکن است به نتایج نامطلوب منجر شود.

مقایسه با بریس‌های ثابت

در مقایسه با بریس‌های فلزی سنتی، الاینرهای شفاف معمولاً خطر کمتری برای مشکلاتی مانند تحلیل ریشه یا لکه‌های سفید روی دندان‌ها دارند. با این حال، این به معنای نبود کامل خطر نیست. مطالعه‌ای نشان داده است که الاینرها به دلیل نیروی کنترل‌شده‌تر، کمتر از بریس‌ها به ریشه دندان آسیب می‌رسانند (منبع). با این حال، موفقیت درمان به شدت به همکاری بیمار و نظارت متخصص بستگی دارد.

چگونه خطرات را به حداقل برسانیم؟

برای کاهش احتمال آسیب به دندان‌ها در طول درمان با ارتودنسی نامرئی، بیماران باید نکات زیر را رعایت کنند:

1. رعایت دقیق دستورالعمل‌ها: الاینرها را فقط برای خوردن، نوشیدن (به جز آب)، و بهداشت دهان و دندان بردارید.
2. مشورت با متخصص: قبل از شروع درمان، با ارتودنتیست مشورت کنید تا وضعیت دندان‌هایتان ارزیابی شود.
3. بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم برای جلوگیری از پوسیدگی ضروری است.
4. پیگیری منظم: جلسات منظم با ارتودنتیست برای اطمینان از پیشرفت صحیح درمان اهمیت دارد.

جدول خلاصه خطرات و راهکارها

نتیجه‌گیری

ارتودنسی نامرئی می‌تواند گزینه‌ای ایمن و مؤثر برای صاف کردن دندان‌ها باشد، اما مانند هر درمان پزشکی، دارای خطرات احتمالی است. تحلیل ریشه، جابجایی پرکننده‌ها، و آسیب به مینای دندان از جمله این خطرات هستند که با رعایت دستورالعمل‌ها و نظارت حرفه‌ای می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند. اگر به فکر استفاده از ارتودنسی نامرئی هستید، با یک ارتودنتیست مجرب مانند دکتر مهسا شریعتی مشورت کنید تا مطمئن شوید این روش برای شما مناسب است.