روکش پرسلن دندان: انواع، مزایا، دوام و قیمت
روکش پرسلن چیست و چرا محبوب است؟
روکش پرسلن از لایه‌های نازک سرامیکی ساخته می‌شود که هر لایه رنگ و شفافیت خاص خود را دارد تا بیشترین شباهت را به دندان طبیعی ایجاد کند. این روکش‌ها به دلیل ظاهر طبیعی و قابلیت تطابق با رنگ دندان، انتخابی ایده‌آل برای دندان‌های جلویی هستند. برخلاف روکش‌های فلزی که گاهی در خط لثه خط تیره ایجاد می‌کنند، روکش پرسلن ظاهری کاملاً طبیعی دارد و نگرانی‌های زیبایی را به حداقل می‌رساند. اگرچه بیشترین کاربرد آن در دندان‌های جلوست، در بعضی موارد می‌توان از آن برای دندان‌های عقب نیز استفاده کرد.
انواع روکش پرسلن و کاربرد هر کدام
روکش‌های پرسلن تنوع بالایی دارند و بر اساس نیاز و موقعیت دندان انتخاب می‌شوند. برخی از محبوب‌ترین انواع شامل فلدسپاتیک، ایمپرس (Empress)، پروسرا (Procera)، لاوا (Lava)، ایماکس (Emax) و PFM هستند. هر نوع روکش ویژگی خاص خود را دارد: فلدسپاتیک زیبایی فوق‌العاده دارد، ایمپرس شفاف و شیشه‌ای است، پروسرا از سرامیک فرزکاری شده ساخته شده و لاوا لایه داخلی زیرکونیا دارد تا مقاومت و زیبایی را همزمان ارائه کند. روکش ایماکس نیز ترکیبی از دوام و زیبایی است و روکش PFM با لایه فلزی داخلی دوام بیشتری دارد، اما از نظر زیبایی کمی کمتر طبیعی است.
تاج مصنوعی پرسلن
تاج پرسلن یکی از بادوام‌ترین گزینه‌ها برای بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده است. این روکش با بازیابی شکل و عملکرد دندان، به حفظ یکپارچگی آن پس از درمان‌هایی مثل عصب‌کشی کمک می‌کند. دندانپزشک معمولاً زمانی توصیه به استفاده از تاج پرسلن می‌کند که ترمیم ساده کافی نباشد و نیاز به حفاظت طولانی‌مدت از دندان وجود داشته باشد.
ونیر پرسلن
ونیر پرسلن پوسته‌ای نازک از سرامیک است که به سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شود و اصلاح طرح لبخند را آسان می‌کند. این روش علاوه بر سفید کردن دندان‌ها و پوشاندن لکه‌های ناشی از قهوه، چای یا دخانیات، می‌تواند بی‌نظمی‌های جزئی، فاصله بین دندان‌ها و نقص‌های طول و شکل دندان را نیز اصلاح کند. ونیر پرسلن انتخابی ماندگار و کم‌تهاجمی برای دستیابی به لبخندی جذاب است.
بریج پرسلن
بریج پرسلن برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته کاربرد دارد و از پرسلن ساخته می‌شود تا با رنگ دندان‌های طبیعی هماهنگ باشد. این ماده قابلیت شکل‌دهی بالا دارد و ظاهر مینای طبیعی را بازسازی می‌کند، در حالی که پایه محکمی برای پروتز فراهم می‌کند. بریج پرسلن به دلیل دوام و استحکام بالا، راهکاری عملی و طولانی‌مدت برای پر کردن شکاف دندانی محسوب می‌شود.
چه کسانی کاندیدای مناسب برای روکش پرسلن هستند؟
روکش پرسلن گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی است که به فلز حساسیت دارند یا به دنبال ظاهری کاملاً طبیعی و شفاف برای دندان‌های خود هستند. البته روکش‌های PFM برای کسانی مناسب است که به فلز حساسیت ندارند و می‌خواهند استحکام بیشتری داشته باشند.
برای اینکه روکش پرسلن بهترین عملکرد را داشته باشد، چند شرط مهم باید رعایت شود:
- ساختار نگهدارنده دندان کافی باشد: بخشی از دندان باید سالم باقی مانده باشد تا روکش بتواند به درستی چسبانده شود. در صورت نیاز، دندانپزشک با استفاده از مواد پرکردنی، پایه‌ای محکم برای نگهداری روکش ایجاد می‌کند که به آن فرآیند «بیلدآپ» گفته می‌شود.
- سلامت دهان و دندان‌ها: دهان و لثه‌ها باید در وضعیت مطلوبی باشند. بیماری‌های لثه یا پوسیدگی گسترده می‌تواند مانع قرارگیری موفق روکش شود و نیاز به درمان‌های پیش‌زمینه دارد.
- عدم عادت‌های مخرب دندانی: افرادی که دندان‌قروچه می‌کنند یا فشار شدید روی فک‌ها وارد می‌آورند، ممکن است باعث شکستگی یا آسیب روکش شوند. رعایت نکات مراقبتی و استفاده از محافظ دهان در صورت لزوم اهمیت بالایی دارد.
- مشاوره و ارزیابی دندانپزشکی: دندانپزشک با بررسی دندان‌ها، عکس رادیوگرافی و ارزیابی کامل وضعیت دهان، بهترین نوع روکش را متناسب با شرایط سلامت، زیبایی و بودجه بیمار پیشنهاد می‌کند.
حفظ سلامت دهان و دندان، پایه یک لبخند زیبا و عملکرد مناسب دندان‌هاست. ویزیت‌های دوره‌ای و مراقبت مستمر از دهان و دندان، تضمینی برای موفقیت طولانی‌مدت روکش پرسلن و سلامت عمومی شما است.
آمادگی‌های لازم قبل از نصب روکش پرسلن
فرایند نصب روکش پرسلن معمولاً در دو جلسه انجام می‌شود تا نتیجه‌ای دقیق و طبیعی حاصل شود. در جلسه اول مراحل زیر صورت می‌گیرد:
- تهیه عکس رادیوگرافی کامل از دهان: دندانپزشک با بررسی عکس‌ها، ساختار داخلی و سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را ارزیابی می‌کند تا برنامه درمانی دقیق تعیین شود.
- تراش دقیق دندان برای جای‌گذاری روکش: دندان آسیب‌دیده با دقت تراشیده می‌شود تا فضایی مناسب برای روکش ایجاد شود. این مرحله باعث می‌شود روکش روی دندان بدون فشار اضافی و با تناسب کامل قرار گیرد.
- گرفتن قالب و ارسال به لابراتوار: قالب دقیق دندان تهیه شده و به لابراتوار فرستاده می‌شود تا روکش سفارشی ساخته شود. این قالب پایه‌ای برای طراحی روکش با شکل، رنگ و اندازه مناسب دندان است.
- قرار دادن روکش موقت: در فاصله بین جلسه اول و نصب روکش دائمی، یک روکش موقت روی دندان چسبانده می‌شود تا دندان محافظت شود و ظاهر لبخند بیمار حفظ گردد.
این آماده‌سازی دقیق، تضمین می‌کند که روکش نهایی علاوه بر زیبایی، دوام و عملکرد طبیعی دندان را نیز فراهم کند.
مراحل نصب و قالب‌گیری روکش پرسلن
فرایند نصب روکش پرسلن معمولاً در دو جلسه انجام می‌شود تا نتیجه‌ای دقیق، طبیعی و بادوام حاصل شود. در جلسه اول، دندانپزشک قالب بسیار دقیقی از دندان‌های مورد نظر تهیه می‌کند. این قالب هم برای ساخت روکش دائمی سفارشی و هم برای آماده کردن روکش موقت استفاده می‌شود تا دندان در طول انتظار محافظت شود.
سپس لابراتوار دندانپزشکی شروع به ساخت روکش می‌کند. در برخی کلینیک‌ها، فناوری‌های مدرن مانند تصویربرداری سه‌بعدی یا سیستم‌های CAD/CAM مثل CEREC برای طراحی و ساخت روکش به‌کار گرفته می‌شوند تا دقت و تطابق رنگ و شکل با دندان‌های طبیعی افزایش یابد.
دندانپزشک در این مرحله نحوه قرارگیری دندان‌های بالا و پایین و میزان تماس دندان‌ها در هنگام جویدن را ارزیابی می‌کند. این بررسی، به تعیین ارتفاع دقیق روکش، شکل لبه‌های جویدن و سطح تماس کمک می‌کند تا عملکرد و راحتی دهان حفظ شود.
همچنین، دندانپزشک و بیمار با بررسی طیف رنگ‌ها، رنگ مناسب روکش را انتخاب می‌کنند. در صورتی که رنگ روکش با دندان‌های طبیعی کمی متفاوت باشد، تکنسین لابراتوار می‌تواند آن را مطابق خواست بیمار و هماهنگ با دیگر دندان‌ها اصلاح کند.
در جلسه دوم، روکش موقت برداشته می‌شود و روکش دائمی یا بریج روی دندان قرار گرفته و با دقت ثابت می‌شود تا ظاهر و عملکرد طبیعی دندان بازیابی گردد.
مراقبت‌های بعد از نصب روکش پرسلن
حفظ سلامت و دوام روکش پرسلن نیازمند رعایت نکات مراقبتی ساده اما مؤثر است. با پیروی از این توصیه‌ها می‌توانید عمر روکش را طولانی‌تر کنید و از آسیب‌های احتمالی پیشگیری نمایید:
- هر روز دندان‌ها و اطراف روکش را به دقت با نخ دندان تمیز کنید تا پلاک و باکتری تجمع نکند.
- مسواک زدن دندان‌ها باید با ملایمت انجام شود و از فشار بیش از حد روی روکش و دندان‌های طبیعی خودداری کنید. در صورت حساس بودن دندان‌ها یا ناحیه اطراف روکش، استفاده از خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس می‌تواند راحتی بیشتری ایجاد کند.
- از جویدن خوراکی‌های بسیار سفت یا چسبنده مانند یخ، آجیل سفت یا آب‌نبات خودداری کنید، زیرا فشار زیاد ممکن است باعث ترک یا شکستگی روکش شود.
- اگر عادت به دندان‌قروچه یا فشردن دندان‌ها در خواب دارید، با دندانپزشک درباره استفاده از محافظ شبانه (نایت گارد) مشورت کنید. این وسیله از روکش و دندان‌های مجاور در برابر فشار و ساییدگی محافظت می‌کند.
معایب و محدودیت‌های روکش پرسلن
روکش پرسلن نسبت به انواع دیگر روکش‌ها، مانند فلزی یا پرسلن متصل به فلز، احتمال لب‌پر شدن یا ترک‌خوردگی بیشتری دارد. بنابراین مراقبت و دقت در استفاده از آن اهمیت زیادی دارد.
استفاده از روکش پرسلن ممکن است باعث افزایش حساسیت دندان به تغییرات دما شود. نوشیدن مواد خیلی گرم یا خیلی سرد، فشار اضافی یا جویدن خوراکی‌های سفت می‌تواند خطر ترک‌خوردگی روکش و آسیب دندان را افزایش دهد.
برای نصب روکش پرسلن نیاز است بخش بیشتری از ساختار دندان تراشیده شود. این تراش بیشتر نسبت به روکش‌های PFM باعث می‌شود که مراقبت و آماده‌سازی دقیق دندان قبل از روکش اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.
عوارض احتمالی نصب روکش پرسلن
همانند بسیاری از درمان‌های دندانپزشکی، نصب روکش پرسلن هم می‌تواند با برخی عوارض جزئی همراه باشد، هرچند احتمال بروز آنها بسیار کم است. برای چسباندن روکش، دندان باید تراشیده شود تا شکل و اندازه مناسب برای جایگیری روکش فراهم شود.
تراش دندان روی ساختار طبیعی آن اثر دائمی می‌گذارد و برگشت‌پذیر نیست. پس از نصب روکش، ممکن است حساسیت خفیف دندان نسبت به سرما یا گرما تجربه شود. در صورتی که از روکش پرسلن متصل به فلز استفاده شود، برخی افراد به علت حساسیت به فلز ممکن است واکنش نشان دهند.
دوام و ماندگاری روکش پرسلن
روکش پرسلن به‌طور متوسط بین ۵ تا ۱۵ سال دوام دارد. البته طول عمر واقعی روکش به میزان مراقبت شما از آن وابسته است. رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان، همراه با توجه به نوع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها، نقش مهمی در افزایش ماندگاری روکش دارد.
سایش طبیعی دندان‌ها می‌تواند استحکام روکش را کاهش دهد؛ بنابراین برای حفظ ظاهر و عملکرد روکش، بهتر است عادت‌های آسیب‌رسان را کنار بگذارید. به‌عنوان مثال، از دندان‌قروچه، فشار دادن شدید فک‌ها و جویدن غذاهای بسیار سفت پرهیز کنید تا روکش مدت طولانی‌تری سالم و زیبا باقی بماند.
قیمت روکش پرسلن در کلینیک دکتر شریعتی
هزینه نصب روکش پرسلن تحت تأثیر چند عامل اصلی تعیین می‌شود:
- نوع روکش یا بریج: آیا روکش تمام پرسلن است یا از نوع PFM (پرسلن چسبیده به فلز)؟
- هزینه لابراتوار دندانپزشکی: کیفیت ساخت و دقت تکنسین‌ها در ساخت روکش موثر است.
- استفاده از پست و کور دندان: برخی دندان‌ها نیاز به تقویت با پست و کور دارند که هزینه را افزایش می‌دهد.
- تعداد دندان‌هایی که باید روکش شوند: هر چه تعداد بیشتر باشد، هزینه کل بالاتر خواهد بود.
- موقعیت جغرافیایی کلینیک: کلینیک‌های مناطق مختلف ممکن است تعرفه‌های متفاوتی داشته باشند.
- تجربه و مهارت دندانپزشک: تخصص و سابقه پزشک نقش مهمی در کیفیت و قیمت نهایی دارد.
نتیجه‌گیری: آیا روکش پرسلن برای شما مناسب است؟
روکش پرسلن گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال ترکیبی از زیبایی طبیعی، دوام و عملکرد مناسب دندان‌ها هستند. این روکش‌ها برای دندان‌های جلو، اصلاح طرح لبخند و بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده عالی عمل می‌کنند، اما موفقیت آنها به سلامت دندان و لثه، رعایت نکات مراقبتی و انتخاب نوع مناسب بستگی دارد. اگر به دنبال ظاهری طبیعی، شفاف و کم‌تهاجمی هستید و آماده رعایت مراقبت‌های پس از نصب هستید، روکش پرسلن می‌تواند یک راهکار بلندمدت و مطمئن برای لبخند شما باشد.
پرسش‌های پرتکرار درباره روکش پرسلن
عمر مفید روکش پرسلن چقدر است؟
به‌طور متوسط ۵ تا ۱۵ سال، البته رعایت بهداشت و مراقبت‌های دندانی می‌تواند این مدت را افزایش دهد.
احتمال ترک یا شکستن روکش پرسلن
با اجتناب از جویدن مواد سخت، دندان‌قروچه و فشار زیاد روی دندان‌ها، احتمال ترک یا شکستن بسیار کم می‌شود.
تغییر رنگ و زرد شدن روکش پرسلن
روکش پرسلن در برابر لکه مقاوم است، اما مصرف زیاد قهوه، چای یا دخانیات ممکن است کمی رنگ آن را تحت تأثیر قرار دهد.
احتمال لق شدن یا افتادن روکش پرسلن
با نصب دقیق و مراقبت مناسب، روکش به‌خوبی ثابت می‌ماند؛ اما ضربه شدید یا پوسیدگی زیر روکش می‌تواند باعث شل شدن آن شود.
ایمن‌ترین انواع روکش دندان
روکش تمام‌پرسلنی و زیرکونیا از نظر حساسیت و سازگاری با بافت دهان ایمن‌ترین گزینه‌ها هستند.
مقایسه روکش پرسلن و روکش زیرکونیا
روکش زیرکونیا مقاوم‌تر و بادوام‌تر است، اما روکش پرسلن ظاهر طبیعی‌تر و شفاف‌تری دارد.
احتمال سیاه شدن روکش پرسلن
برخلاف روکش‌های PFM، روکش تمام‌پرسلنی معمولاً در خط لثه سیاه نمی‌شود و ظاهر طبیعی خود را حفظ می‌کند.
پوسیدگی دندان با وجود روکش پرسلن
روکش دندان از خود دندان محافظت می‌کند، اما رعایت بهداشت ضعیف می‌تواند منجر به پوسیدگی اطراف یا زیر روکش شود.
درد یا ناراحتی هنگام نصب روکش پرسلن
معمولاً درد خفیف و موقت است و با استفاده از بی‌حسی موضعی، نصب روکش بدون درد انجام می‌شود.
تفاوت روکش تمام‌پرسلنی و PFM
روکش تمام‌پرسلنی طبیعی و شفاف است، PFM دوام بیشتری دارد اما فلز زیر پرسلن ممکن است کمی ظاهر دندان را تحت تأثیر قرار دهد.
خوردن آدامس و تاثیر آن روی روکش پرسلن
آدامس نرم آسیبی به روکش نمی‌رساند، اما آدامس بسیار چسبنده می‌تواند باعث شل شدن یا جدا شدن روکش شود.
نخ دندان کشیدن و تاثیر آن بر روکش پرسلن
استفاده صحیح از نخ دندان به حفظ سلامت لثه و طول عمر روکش کمک می‌کند و هیچ آسیبی به روکش وارد نمی‌کند.
