اوردنچر دندان
اگر می‌خواهید بدانید اوردنچر چیست و چه فرقی با دندان مصنوعی معمولی دارد؟ پاسخ کوتاه این است: اوردنچر نوعی دندان مصنوعی پیشرفته است که با کمک ایمپلنت، راحتی و ثبات بیشتری را برای شما فراهم می‌کند. این روش مخصوص افرادی‌ست که چند یا همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند اما نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از ایمپلنت کامل استفاده کنند.
اگر به‌دنبال راهکاری مطمئن، بادوام و مقرون‌به‌صرفه برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با انواع اوردنچر، مزایا و معایب آن، نحوه مراقبت و هزینه‌ها آشنا شوید.
اوردنچر چیست ؟
اوردنچر (Overdenture) نوعی دندان مصنوعی متحرک است که به‌جای قرار گرفتن ساده روی لثه، روی پایه‌های ایمپلنت یا ریشه‌های باقی‌مانده دندان نصب می‌شود. این روش یک راه‌حل نوین و پیشرفته برای افرادی است که چند دندان یا تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اند، اما هنوز بافت کافی برای کاشت ایمپلنت کامل ندارند یا به‌دنبال گزینه‌ای کم‌هزینه‌تر هستند.
درواقع اوردنچر تلفیقی از دندان مصنوعی و ایمپلنت است. برخلاف دندان مصنوعی معمولی که ممکن است لق شود یا جابه‌جا شود، اوردنچر با کمک پایه‌های ایمپلنت در فک محکم می‌شود و ثبات و راحتی بیشتری فراهم می‌کند. این روش باعث بهبود جویدن غذا، افزایش اعتماد به‌نفس هنگام صحبت‌کردن، و حفظ بهتر استخوان فک می‌شود.
اوردنچر از نظر ساختار به دو شکل قابل‌اجراست:
-
می‌تواند شبیه دست دندان‌های سنتی باشد، اما با تفاوت مهمی که به کمک اتصال به ایمپلنت‌ها، بسیار محکم‌تر عمل می‌کند؛
-
یا به‌صورت سیستم پیشرفته‌ای از ایمپلنت طراحی شود که به‌جای هر دندان یک پایه مجزا، چند دندان را روی چند ایمپلنت نگه دارد.
در نهایت، اوردنچر یک گزینه ایده‌آل برای افرادی‌ست که به‌دنبال راحتی، زیبایی و عملکرد بهتر در مقایسه با دندان مصنوعی‌های قدیمی هستند، بدون اینکه نیاز به ایمپلنت کامل داشته باشند.
انواع اوردنچر کدام است؟
اوردنچرها براساس محل اتکای آن‌ها به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع مناسب اوردنچر به شرایط فک، سلامت بافت لثه، بودجه بیمار و نظر تخصصی دندانپزشک بستگی دارد. در ادامه با انواع رایج اوردنچر آشنا می‌شوید:
۱. کاشت دندان بر پایه بافت لثه
در این روش، پروتز بر اساس شکل و بافت لثه طراحی می‌شود و بدون استفاده از ایمپلنت در دهان قرار می‌گیرد. اتصال آن تنها از طریق تماس با بافت نرم لثه تأمین می‌شود. این مدل بیشتر برای افرادی مناسب است که امکان کاشت ایمپلنت ندارند یا به دنبال روشی کم‌هزینه‌تر هستند. البته پایداری آن نسبت به سایر روش‌ها کمتر است و بیشتر به‌عنوان یک راه‌حل موقت یا اقتصادی در نظر گرفته می‌شود.
۲. اوردنچر بر پایه ایمپلنت
در این مدل، اوردنچر روی چند پایه ایمپلنت تیتانیومی قرار می‌گیرد که در استخوان فک کاشته می‌شوند. این ایمپلنت‌ها مانند ریشه‌های مصنوعی عمل می‌کنند و نقش نگهدارنده‌ی ثابت دندان‌های مصنوعی را دارند. معمولاً ۲ تا ۶ ایمپلنت برای هر فک استفاده می‌شود. این نوع اوردنچر بیشترین میزان ثبات و راحتی را دارد و از نظر عملکرد و دوام بسیار شبیه به دندان طبیعی است.
۳. کاشت دندان بر پایه ایمپلنت و لثه
در این روش ترکیبی، دندان مصنوعی بخشی از پایداری خود را از ایمپلنت و بخشی را از تماس با لثه دریافت می‌کند. معمولاً از دو ایمپلنت در ناحیه دندان‌های نیش استفاده می‌شود که به‌وسیله یک میله به هم متصل می‌گردند. پروتز بر روی این ساختار سوار می‌شود و به همین دلیل به این مدل «اوردنچر میله‌ای» نیز گفته می‌شود. این روش پایداری مناسبی دارد و نسبت به مدل تمام ایمپلنت، از نظر هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
مزایای اوردنچر
اوردنچر به‌عنوان ترکیبی از دندان مصنوعی و ایمپلنت، مزایای قابل توجهی نسبت به دندان مصنوعی سنتی دارد. این مزایا نه تنها به عملکرد بهتر در جویدن غذا ختم می‌شوند، بلکه در حفظ سلامت فک، زیبایی چهره و افزایش کیفیت زندگی نیز تاثیرگذارند.
- کاهش فشار روی لثه‌ها: در دندان مصنوعی سنتی، تمام فشار حاصل از جویدن به لثه وارد می‌شود و با گذشت زمان باعث فرسایش بافت لثه و لق شدن دندان‌ها می‌شود. اما در اوردنچر، این فشار توسط پایه‌های ایمپلنت به استخوان فک منتقل می‌شود و در نتیجه لثه‌ها کمتر آسیب می‌بینند.
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک: یکی از مشکلات دندان مصنوعی معمول، کاهش حجم استخوان فک در طول زمان است که باعث جمع‌شدگی صورت و ایجاد چین‌وچروک زودرس می‌شود. اوردنچر با انتقال نیرو به استخوان، به حفظ تراکم فک کمک می‌کند و ساختار طبیعی صورت را حفظ می‌نماید.
- افزایش راحتی در غذا خوردن و صحبت کردن: با اتصال ثابت‌تر اوردنچر، مشکلاتی مانند حرکت دندان هنگام جویدن، گیر کردن غذا زیر آن، یا تکان‌های ناگهانی از بین می‌روند. فرد می‌تواند با اعتمادبه‌نفس بیشتر صحبت کند و غذاهای متنوع‌تری را با آرامش مصرف کند.
- طول عمر بالا و هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر از ایمپلنت کامل: در مقایسه با ایمپلنت تکی که برای هر دندان نیاز به یک پایه دارد، اوردنچر با تعداد کمتری ایمپلنت، عملکرد مشابهی را ارائه می‌دهد. به همین دلیل هم از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است و هم نگهداری آن ساده‌تر خواهد بود.
معایب اوردنچر
با اینکه اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی سنتی عملکرد بسیار بهتری دارد، اما مانند هر روش درمانی دیگری، معایبی نیز دارد که باید قبل از انتخاب آن در نظر گرفته شود.
- نیاز به مراقبت و مراجعه منظم: یکی از چالش‌های رایج این روش، نیاز به بررسی‌های دوره‌ای توسط دندانپزشک است. معمولاً هر ۶ ماه تا یک سال، نیاز به معاینه و در برخی موارد، تنظیم یا ترمیم اجزای اوردنچر وجود دارد. این مورد به‌ویژه برای افرادی که از مراجعه منظم به کلینیک اجتناب می‌کنند، ممکن است یک نقطه ضعف به شمار رود.
- لزوم رعایت بهداشت دقیق: اگرچه اوردنچر نسبت به دندان‌های مصنوعی قدیمی راحت‌تر و پایدارتر است، اما همچنان نیازمند تمیزکاری روزانه و مراقبت منظم است. سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند منجر به التهاب لثه، بوی بد دهان، یا آسیب به پایه‌های ایمپلنت شود.
- محدودیت در تحمل فشار زیاد: اوردنچر مانند دندان طبیعی طراحی نشده که بتواند فشارهای شدید مانند جویدن خوراکی‌های خیلی سخت را تحمل کند. وارد کردن نیروی بیش از حد ممکن است به اتصالات یا حتی پایه‌ها آسیب وارد کند و نیاز به تعمیرات زودهنگام ایجاد کند.
تفاوت اوردنچر و دندان مصنوعی
اوردنچر و دندان مصنوعی هر دو راه‌حل‌هایی برای جایگزینی دندان‌های از‌دست‌رفته هستند، اما تفاوت‌های ساختاری و عملکردی مهمی میان این دو وجود دارد که بر تجربه نهایی بیمار تأثیر زیادی می‌گذارد.
- نحوه اتصال به دهان: دندان مصنوعی معمولی مستقیماً روی لثه قرار می‌گیرد و بدون هیچ‌گونه اتصال ثابت در دهان جای می‌گیرد. در مقابل، اوردنچر با کمک ایمپلنت یا ریشه‌های باقی‌مانده دندان، روی پایه‌هایی در فک سوار می‌شود که باعث ثبات بسیار بیشتر آن می‌شود.
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک: یکی از مزیت‌های اصلی اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی، پیشگیری از تحلیل استخوان فک است. چون در اوردنچر نیرو به پایه‌های ایمپلنت و سپس به استخوان منتقل می‌شود، روند طبیعی تحلیل استخوان کندتر می‌شود. اما در دندان مصنوعی این اتصال وجود ندارد و به‌مرور زمان بافت استخوان فک تحلیل می‌رود.
- ثبات و راحتی بیشتر هنگام صحبت و غذا خوردن: اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی، از ثبات بالاتری برخوردار است و در هنگام صحبت یا جویدن غذا حرکت نمی‌کند. این ویژگی باعث می‌شود افراد احساس اعتماد به‌نفس و راحتی بیشتری داشته باشند. در حالی که دندان مصنوعی ممکن است به‌مرور زمان لق شود یا در دهان جابه‌جا شود.
- هزینه و طول عمر: از نظر هزینه، اوردنچر به‌دلیل استفاده از ایمپلنت‌ها گران‌تر از دندان مصنوعی معمولی است. با این حال، طول عمر بیشتر، کیفیت بالاتر و نتایج ظاهری بهتر، این سرمایه‌گذاری را برای بسیاری از بیماران توجیه‌پذیر می‌کند.
مراقبت‌های بعد از اوردنچر
پس از انجام اوردنچر، حفظ سلامت و دوام این پروتزهای دندانی نیازمند مراقبت‌هایی دقیق و منظم است. اگرچه اوردنچر به‌عنوان راه‌حلی بادوام و عملکرد بالا شناخته می‌شود، اما بی‌توجهی به نگهداری آن می‌تواند منجر به بروز مشکلات لثه، آسیب به ایمپلنت‌ها یا کاهش عمر مفید آن شود.
در ادامه، مهم‌ترین نکات مراقبتی پس از نصب اوردنچر آورده شده است:
- رعایت کامل بهداشت دهان و دندان: شست‌وشوی روزانه اوردنچر با مسواک نرم و پاک‌سازی فضای اطراف ایمپلنت‌ها بسیار ضروری است. استفاده از نخ دندان مخصوص یا برس‌های بین‌دندانی نیز برای حذف ذرات غذایی از اطراف پایه‌ها توصیه می‌شود.
- پرهیز از وارد کردن فشار بیش از حد: جویدن غذاهای سفت مانند یخ، مغزها یا ته‌دیگ می‌تواند به اتصالات و پایه‌های ایمپلنت آسیب وارد کند. بهتر است غذا را به‌طور یکنواخت با هر دو سمت دهان بجوید و از عادات مخربی مانند دندان‌قروچه پرهیز کنید.
- معاینات دوره‌ای نزد دندانپزشک: برای بررسی وضعیت ایمپلنت‌ها، بررسی بافت لثه، و تنظیم احتمالی اوردنچر، لازم است حداقل یک‌بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هرگونه احساس ناراحتی، لق شدن پروتز یا التهاب لثه، بهتر است زمان مراجعه را جلو بیندازید.
- خارج کردن شبانه اوردنچر (در صورت متحرک بودن): در مدل‌های متحرک، خارج کردن اوردنچر هنگام خواب به لثه‌ها اجازه استراحت می‌دهد و مانع از تجمع باکتری‌ها می‌شود.
با رعایت این نکات ساده اما مؤثر، می‌توان عمر اوردنچر را افزایش داد و از عملکرد بهینه و زیبایی آن در طولانی‌مدت بهره‌مند شد.
قیمت اوردنچر دندان
هزینه نهایی اوردنچر به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان برای همه بیماران یک قیمت ثابت اعلام کرد. نوع طرح درمان، وضعیت فک و لثه، و همچنین تعداد ایمپلنت‌هایی که برای نگهداری پروتز نیاز است، همگی نقش مهمی در تعیین هزینه دارند.
به‌طور میانگین، هزینه اوردنچر در ایران بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان برای هر فک متغیر است. این بازه قیمتی بسته به پیچیدگی درمان می‌تواند کمتر یا بیشتر نیز باشد.
مهم‌ترین عواملی که روی قیمت اوردنچر اثر می‌گذارند عبارت‌اند از:
- تعداد ایمپلنت‌های مورد نیاز: هرچه تعداد ایمپلنت‌ها بیشتر باشد، هزینه نهایی نیز افزایش می‌یابد. برخی بیماران تنها به دو ایمپلنت نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر برای پایداری بهتر به چهار یا شش پایه نیاز خواهند داشت.
- نیاز به جراحی‌های تکمیلی: در مواردی که فک تراکم استخوان کافی نداشته باشد، جراحی‌هایی مانند پیوند استخوان یا لیفت سینوس ممکن است قبل از کاشت ایمپلنت انجام شود که هزینه جداگانه‌ای دارد.
- تخصص پزشک و تجهیزات کلینیک: میزان مهارت دندانپزشک و کیفیت تجهیزات مورد استفاده در کلینیک نیز در تعیین هزینه نهایی نقش دارد. انتخاب یک مرکز معتبر و متخصص، گرچه ممکن است کمی هزینه‌برتر باشد، اما نتیجه درمان را تضمین می‌کند.
- جنس و کیفیت پروتز: نوع متریال مورد استفاده در ساخت پروتز، نوع اتصالات و روش قالب‌گیری می‌توانند باعث تغییر در قیمت نهایی شوند.
برای اطلاع از قیمت دقیق بر اساس شرایط فک و دهان شما، بهتر است با کلینیک دکتر شریعتی مشاوره حضوری داشته باشید. این مشاوره به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را با آگاهی کامل انجام دهید.
سخن پایانی
اوردنچر یک راهکار مؤثر، مقرون‌به‌صرفه و زیباشناسانه برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته است. اگر بین انتخاب دندان مصنوعی و ایمپلنت مردد هستید، اوردنچر می‌تواند تعادلی هوشمندانه میان این دو گزینه باشد. با مشاوره تخصصی در کلینیک دکتر شریعتی، می‌توانید بهترین نوع اوردنچر را متناسب با شرایط خود انتخاب کرده و لبخندی ماندگار را تجربه کنید.
